Šta je Politička ekonomija?

Politička ekonomija je područje filozofije čiji je cilj objasniti ulogu čovjeka u prirodi, u društvu, kao i u novoj prirodi koju stvara svojim djelovanjem na planeti. Brojni su filozofi kroz istoriju pokušavali da shvate i objasne čovjeka i njegov odnos spram svoga djelovanja u prirodi i društvu, te posljedice koje ima taj rad na evoluciju čovjeka, prirode i društva, odnosno, na razvoj kulture i civilizacije na Zemlji. U haosu uzročno posljedičnih veza koje je stvorila pojava čovjeka na planeti formirao se vrlo složen sistem – ljudsko društvo po principu samoorganiziranja bez čovjekove spoznaje pitanja zašto i kako.

U periodu kasnog 19. veka termin ekonomija polako zamenjuje termin politička ekonomija uz rast matematičkog modelovanja koji se poklopio sa izdavanjem uticajnog priručnika Alfreda Maršala 1890. godine. Ranije je Vilijam Stiven Dževons, koji je zagovarač matematičkog modelovanja i njihove primene na temu, zastupao je ideju o kratkotrajnosti ekonomije i s nadom da će termin postati “prepoznatljivo ime nauke”. U današnje vreme, termin “ekonomija” uglavnom se odnosi na usku studiju o ekonomiju kojoj nedostaju druga politička i socijalna razmatranja, dok se “politička ekonomija” odnosi na kompletan pristup.

Spoznaja čovjekovog razuma da može formulisati zakone, kako prirodne, tako i one koji se odnose na dejstvo čoveka, stavila je pred čovjeka zadatak da spozna zašto i kako. Ozbiljno traganje za tim ciljem vršili su mnogi filozofi od kojih su najznačajniji: Dejvid Hjum, Tomas Hobs, Imanuel Kant, Karl Marks, Fridrih Hajek, Norbert Viner, Karl Poper. Vrijeme u kojem živimo pokazuje da i pored proizvedene gomile debelih knjiga kojima si čovjek pokušava objasniti svoju ulogu u prirodi te kako da razumno iskoristi svoj najvažniji resurs – ljudsko biće, taj proces još nije dao rezultata; čovječanstvo svakodnevno svjedoči o nesreći, nepravdi, nasilju, genocidu i kulturocidu širom planeta.