Monizam je filozofska pozicija koja tvrdi da postoji samo jedna osnovna supstanca ili princip koji čini osnovu svih stvari. U suprotnosti sa dualizmom, monizam odbacuje razdvajanje na dva elementa i naglašava jedinstvo. Prema monističkim teorijama, svet i sve u njemu može biti objašnjeno jednim principom. Najpoznatiji monistički filozof je Baruh Spinoza, koji je tvrdio da je Bog ili priroda jedinstvena supstanca, koja je i uzrok i supstancija svega što postoji. Spinoza je verovao da su Bog i priroda u suštini jedno, i da se svet sastoji od različitih modifikacija te jedinstvene supstance. Monizam može biti materialistički, kao kod mnogih filozofa koji smatraju da je sve što postoji materijalno, ili idealistički, kao kod Georga Vilhelma Friedricha Hegela, koji je tvrdio da je sve postojanje manifestacija apstraktnog duha. U savremenoj filozofiji, monizam se često povezuje sa naučnim pogledima na svet koji teže pronalaženju jedinstvenog zakona koji objašnjava sve pojave, kao što je teorija unifikacije u fizici.
