Šta je Mehanika?

Mehanika (starogrčki μηχανιϰὴ: naprava, sprava, mašina; kasnolat. mechanica < starogrčki μηχανιϰὴ [τέχνη], od μηχανιϰός: domišljat) je najstarija i najveća od osnovnih grana fizike. Mehanika proučava najjednostavnije oblike kretanja materije (mehanička kretanja) ili promene položaja materijalnih tela u prostoru zavisno o vremenu. Promene položaja tela posledica je nekog spoljašnjeg uzroka ili sile, pa se u mehanici proučavaju i sile (istražuju se uzroci kretanja). Pri tome se proučavaju opšte zakonitosti uzajamnog delovanja između tela i sile, koje se zatim proveravaju eksperimentom. Osnovni problemi kojima se bavi mehanika jesu kretanje tela i ravnoteža sila.

Polazeći od osnovnih pojmova mehanike, prostora, vremena, sile i mase, Isak Njutn je postavio tri osnovna zakona (aksioma) mehanike na kojima se zasniva Njutnova ili klasična mehanika. Teorijska proučavanja pojava i zakona kretanja, određivanje njihovih zakonitosti i pravila, bez obzira na njihovo značenje u stvarnom životu, i služeći se samo matematičkim sredstvima, pripadaju teorijskoj ili racionalnoj mehanici. Mehanika u kojoj se zakoni i metode teorijske mehanike primenjuju u tehnici zove se tehnička ili primenjena mehanika.

U mehanici se uglavnom primenjuje dedukcija (deduktivna metoda), najpre se odrede (formulišu) opšti pojmovi i zakoni, a zatim se logičkim zaključivanjem pomoću matematičkih i geometrijskih metoda izvode ostali poučci. Pri tome se polazi od najjednostavnijih objekata: čestice i krutog tela, a zatim se postupno uzimaju u obzir i druga fizikalna svojstva (elastičnost, plastičnost i slično), i tako se približuje tačnijem poznavanju zakona kretnja i ravnoteže stvarnih tela u prirodi.

Zakoni i metode mehanike imaju široku primenu u mnogim naukama pri rešavanju najrazličitijih i često veoma složenih tehničkih problema. Svi tehnički proračuni pri projektiranju i gradnji građevina, projektovanju i gradnji mašina i mehanizama, prevoznih vozila, pri proučavanju leta upravljivih i neupravljivih svemirskih letelica i drugo, zasnivaju se na zakonima mehanike. Posebno značenje dobila je mehanika kada je započelo doba istraživanja svemira pomoću veštačkih nebeskih tela. Proračuni svemirskih putanja i razrada metoda upravljanja letom svemirskih letelica veoma su složeni mehanički problemi.