Šta je Fjord?

Fjord je dubok i uzan, često vijugav morski zaliv, koji se po nekoliko desetina, pa i više stotina kilometara uvlači u kopno. Fjordovi imaju strme i visoke, gotovo vertikalne strane. Nastali su u ledeno doba radom dolinskih glečera, koji su mehaničkom erozijom izdubili, duboko ispod nivoa mora, doline niz koje su se kretali. Kad su se glečeri otopili, useke u dolinama ispunila je morska voda. Tipične karakteristike fjordova su uzak rukavac, strme padine kopna koje ih okružuju, erodirano dno duboko ispod nivoa mora i izlaz na otvoreno more. Fjordovi su karakteristični za visoke geografske širine, koje su za vreme ledenog doba bile pod ledom i u kojima su lednici dopirali do mora (Skandinavsko poluostrvo, Aljaska, Kanada, Grenland, Škotska, Farska ostrva, Island, Čile, Novi Zeland), ali su najtipičniji za Norvešku.

Mnogi fjordovi su izuzetno dugački i duboki. Na primer, poznati fjord Sogne (slika ispod), koji se nalazi na jugozapadnoj obali Skandinavskog poluostrva i najveći je fjord u Norveškoj, ima dužinu od 205 km, njegovo dno nalazi se 1245 m ispod nivoa mora, a njegove strme, stenovite obale dižu se iznad morskog nivoa i do 1500 m.