Empirizam je u filozofiji, pravac prema kojem se celokupno saznanje zasniva na iskustvu. Njegova osnovna gnoseološka teza jeste da nema urođenih ideja, već samo stečenih („Ništa ne postoji u razumu što pre toga nije bilo u čulima“).
U metodologiji nauke, pravac koji prikuplja, obrađuje i procenjuje empirijske činjenice i uopštava saznanja pomoću induktivnog zaključivanja. U psihologiji, prema ovom shvatanju, čovekovo mišljenje i ponašanje gotovo je u potpunosti rezultat ličnog iskustva, dok nasleđe ima sasvim nevažnu ulogu. Međutim, empiričari mogu tvrditi da tradicija (ili običaji) nastaju zbog odnosa ranijih osećajnih iskustava.
Empirizam kao filozofski pravac u svojim osnovnim saznajnoteoretskim stavovima smatra da je iskustvo (empirija) temeljni izvor saznanja i da ono određuje domet, mogućnosti i granice svekolikog znanja.
Osnovna deviza empirizma: Nihil est in intellectu quod non pirus fuerit in sensu (Nema ničega u razumu, što pre nije bilo u čulima), želi da utvrdi da je svako razumsko saznanje uslovljeno čulnim, da u razumu nema nikakvih apriornih ni urođenih ideja i da je, nasuprot tvrdnjama racionalista, ljudski um u većoj ili manjoj meri ograničen samo na asocijativno kombinovanje raznih (spoljašnjih i unutrašnjih) utisaka, koje oni nazivaju idejama.
Hume je npr. jedanput utvrdio da se zlatno brdo (dakle nešto što je u iskustvu ne postoji) može zamisliti samo zato što je pre viđeno i zlato i brdo, te su ta dva utiska mogla biti spojena.
Empirizam je uz racionalizam i kriticizam jedan od osnovnih smerova teorije saznanja, a u raznim varijantama i sa različitim modifikacijama njegovog klasičnog oblika (pre svega u engleskoj filozofiji), zadržao se u nekim savremenim filozofijama (empiriokriticizam, pozitivizam, neopozitivizam, pragmatizam i dr.)
Mnogi elementi empirističke orijentacije uočavaju se u nekim od antičkih filozofa. Tako su oni prisutni kod sofista Protagore i kod filozofa kirenske škole (posebno Aristipa).